Κάρυστος
Στην Κάρυστο υπάρχει το εξής Πρωτοχρονιάτικο έθιμο. Όποιος βρει το φλουρί της βασιλόπιτας (στρίνα) το βράδυ της παραμονής, σηκώνεται πρωί-πρωί την Πρωτοχρονιά, πλένεται και κόβει ένα κλωνάρι ελιάς. Κατόπιν πηγαίνει στα κρεβάτια τηςς οικογένειάς του και τους χτυπά πάνω από τα σκεπάσματα, λέγοντάς τους: «Καλημέρα- Καλή χρονια». «Όπως γυρίζει ο Χρόνος, να γυρίζουνε και τα καλά.» Τέλος βγαίνει στην αυλή και σπάει το ρόδι.
(Λευτέρης Γ.)
Χριστόψωμο
Την παραμονή των Χριστουγέννων η νοικοκυρά σε κάθε σπίτι φτιάχνει το Χριστόψωμο και το «κεντάει» με στολίδια από ζυμάρι. Αυτό θα το φάνε στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Τα παιδιά λένε τα κάλαντα και τους δίνουν καρύδια και αβγά. Το χριστουγεννιάτικο τραπέζι έχει χοιρινό.
(Θεόδωρος Κ.)
Την ημέρα των Χριστουγέννων συγκεντρώνεται η οικογένεια γύρω από το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι κι ο νοικοκύρης του σπιτιού κόβει και μοιράζει ένα κομμάτι του Χριστόψωμου σε όσους είναι στο τραπέζι.
(Νίκος Κ.)
Άρτα
Ένα Χριστουγεννιάτικο έθιμο της Ηπείρου και συγκεκριμένα της Άρτας, είναι να κόβουν 12 ειδών ξύλα (συμβολίζοντας τους 12 μήνες του έτους) και τα έκαιγαν στο τζάκι. Το πρωί των Χρισοτυγέννων , όποιο από τα παιδιά ξυπνούσε πρώτο έπαιρνε ένα μικρό κομμάτι ψωμί και τυρί και ένα μικρό σκοτωμένο πουλάκι (απ’ την προηγούμενη μέρα) τα πήγαινε στη βρύση του χωριού ως προσφορά στους Αγίους. Στη διαδρομή που ακολουθούσε το παιδάκι (σπίτι-βρύση-σπίτι) δεν έπρεπε να μιλήσει σε κανέναν.
Την Πρωτοχρονιά το πρωί έκοβαν απ’ το δάσος χλωρούς θάμνους και κλαδιά και τα έκαιγαν λέγοντας:» αρνιά, κατσίκια, νύφες, γαμπροί και Καλή Χρονιά»
(Νικηφόρος)
Έθιμα της Ηπείρου
Η προετοιμασία για τον εορτασμό των Χριστουγέννων στην Ήπειρο ξεκινούσε από το Νοέμβριο και συγκεκριμένα από τη γιορτή του Αγίου Ανδρέας, όπου οι Ηπειρώτεισσες έβραζαν τα παραδοσιακά μπόλια, με καλαμπόκι και άλλα όσπρια. Το Δεκέμβριο οι νοικοκυρές της Ηπείρου, συνήθιζαν να φτιάχνουν τις τηγανίτες στην πλάκα. Πρόκειται για ένα τοπικό γλύκισμα. Οι τηγανίτες ήταν μελωμένες με ζαχαρόνερο, καρύδια και κανέλα. Αυτό κατά την παράδοση είναι τα σπάργανα του Χριστού. Ακόμη έπλαθαν κουλούρια και έφτιαχναν γλυκά. Τις τηγανίτες τις έτρωγαν το βράδυ της Παραμονής των Χριστουγέννων. Την παραμονή κυρίως στις πόλεις της Ηπείρου τα παιδιά έβγαιναν στις γειτονιές να πούνε τα κάλαντα.
(Εύα Μ.)
Μελομακάρονα-Κουραμπιέδες
Κάθε χρόνο, λίγες μέρες πριν έρθουν τα Χριστούγεννα, οι νοικοκυρές ετοιμάζουν τα μελομακάρονα και τους κουραμπιέδες. Αυτά είναι τα ελληνικά παραδοσιακά γλυκά, που όλος ο κόσμος τρώει και κερνάει αυτές τις γιορτινές μέρες. Η ωραία γεύση τους και η υπέροχη μυρωδιά τους κάνουν τα μελομακάρονα και τους κουραμπιέδες να είναι ένα αξέχαστο ελληνικό έθιμο!
(Ζωή Α.)
Έθιμα της Κρήτης
Στο χωριό μου, τα Χριστούγεννα στολίζουνε το δέντρο με πολύχρωμες μπάλες και φωτάκια, φτιάχνουμε γλυκά και γλυφιντζούρια και τα ανταλλάσουμε με τους γείτονες, τους φίλους ή τα παιδιά της γειτονιάς. Το βράδυ τρώμε μια μαγειρευτή γαλοπούλα.
(Βασιλική Ζ.)
Γαρδίκι, Τρικάλων
Κάθε οικογένεια έτρεφε ένα γουρούνι, το οποίο το σφάζανε για να το φάνε τα Χριστούγεννα στο γιορτινό τραπέζι. Επειδή δεν τρώγανε πολύ συχνά κρέας, στα παλιά χρόνια, το έθιμο αυτό το λέγανε γουρουνοχαρά.
(Στράτος Κ.)
Ιερομνήμη Ηπείρου
Θα σας πω τα έθιμα των Χρισοτυγέννων από ένα μικρό χωριό της Ηπείρου, την Ιερομνήμη . Η γιαγιά μου, η Σπυριδούλα, μου τα είπε όπως τα έζησε εκείνη μικρή.
Εκείνα τα χρόνια δε στόλιζαν χριστουγεννιάτικο δέντρο, ούτε είχαν λεφτά για δώρα και παιχνίδια. Τα μόνα «δώρα» που έπαιρναν τότε τα παιδιά ήταν αν έλεγαν τα κάλαντα και έπερναν αβγά, σύκα ή καρύδια.
Η πιο μεγάλη στιγμή για κάθε σπίτι ήταν ότι είχε έρθει η ώρα να σφάξουν τα «μανάρια», τα αρνιά που μεγάλωναν για να τα φάει η οικογένεια. Με το κρέας αυτό έπρεπε να περάσει η οικογένεια την ημέρα των Χριστουγέννων, αλλά να έχει και για μετά.
Επειδή δεν υπήρχαν ψυγεία, έβραζαν το κρέας του αρνιού, το τύλιγαν μ΄ένα λεπτό πανί, την «τσαντίλα» και το άφηναν να σταγνώσει για να μην χαλάσει.
Την ημέρα των Χριστουγέννων, όλοι πήγαιναν στην εκκλησία και έτρωγαν το αρνί, μαγειρεμένο με ρύζι στον νταβά, ένα είδος ταψιού.
Για γλυκά δεν είχαν μελομακάρονα ή κουραμπιέδες, αλλά λεπτά φύλλα ζύμης ψημένα σε πλάκες, που μέσα είχαν ζάχαρη και κανέλα.
Καλά Χριστούγεννα
(Βαγγέλης Απ.)
Ένα έθιμο που είχαμε στο χωριό μου είναι ότι όταν τελείωνε το σχολείο για τις διακοπές των Χριστουγέννων, όλα τα παιδιά, μαζί με το δάσκαλο και τον πρόεδρο του χωριού, στόλιζαν μια βάρκα για φάτνη.
Η σχολική γιορτή γινόταν την παραμονή των Χριστουγέννων και όλα τα παιδιά του σχολείου, έλεγαν ποιήματα και έπαιρναν δώρα από την κοινότητα του χωριού και το δάσκαλο.
Ξημερώνοντας Χριστούγεννα, όλο το χωριό πήγαινε στην εκκλησία. Μετά το τέλος της λειτουργίας, μαζευόνταν όλη η οικογένεια στο σπίτι και έτρωγαν κατόσουπα. Τα παιδιά έβγαιναν στις γειτονιές κι έλεγαν τα κάλαντα.
(Πέτρος Γκ.)
Αντίπαρος
Στην Αντίπαρο, την Πρωτοχρονιά, κόβουμε τη βασιλόπιτα στο σύλλογο και έρχεται ο παππάς για να μας μοιράσει βασιλικό.
(Αγαπητός Κ.)
( Ζωγραφική Leonid Afremov)
